رایزنی های ایران درباره حل و فصل سیاسی بحران یمن

به گزارش راهبرد معاصر جمهوری اسلامی ایران که بعد از تهاجم نظامی ائتلاف به سرکردگی عربستان سعودی به یمن در فروردین ماه ۱۳۹۴، پیشنهادی چهار ماده‌ای را ارائه کرد، در این سال‌ها از تلاش برای حل و فصل سیاسی این بحران دست نکشید.

جمهوری اسلامی ایران همواره در این پنج سال از کشورهای جنگ طلب خواسته که به جنگ و محاصره یمن پایان داده و راه حل مسالمت آمیز را مدنظر قرار بدهند.

در همین راستا و در دو ماه اخیر رایزنی‌هایی در راستای حل و فصل سیاسی این بحران از سوی مقامات ایرانی صورت گرفت و در سفری هم که «مارتین گریفیتس» نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل در امور یمن در بهمن ماه سال جاری به تهران داشت، گفت‌وگوهایی در این خصوص انجام شد.

آمادگی ایران برای همکاری با گریفیتس

«محمدجواد ظریف'>محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه در سفر اخیرش به مسکو در نشست خبری با «سرگئی لاوروف» همتای روس خود به اوضاع یمن اشاره کرد و گفت: امیدواریم با همکاری بین‌المللی این معضل انسانی و بزرگ‌ترین شرایط دردناک انسانی در قرن حاضر به پایان برسد و شاهد آتش بس و گفت‌وگو بین گروه‌های یمنی باشیم. ما از نقش مثبت روسیه استقبال کردیم. ایران حاضر است با «گریفیتس» نماینده ویژه سازمان ملل در امور یمن و دیگران همکاری کند که گروه‌های مختلف یمنی را به پای میز مذاکره بیاورند و به یک حکومت مشترک بین همه یمنی‌ها براساس همکاری و همراهی به جای جنگ و خونریزی بینجامد.

در آخرین تلاش‌های ایران در این راستا، تهران ۱۹ بهمن ماه میزبان «مارتین گریفیتس» نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل در امور یمن بود. سفری که دفتر نمایندگی ویژه دبیرکل سازمان ملل در امور یمن در راستای تلاش‌های دیپلماتیک گریفیتس در حمایت از راه‌حل سیاسی مبتنی بر مذاکره برای جنگ در یمن عنوان و اعلام کرد: «اولویت فوری نماینده ویژه (در امور یمن)، حمایت از توافق بین طرف‌های درگیر جنگ بر سر یک آتش‌بس در سراسر این کشور، اتخاذ اقدامات فوری انسان دوستانه و از سرگیری فرآیند سیاسی است».

برخی این سفر را به موضع جو بایدن رئیس جمهور آمریکا درباره یمن مرتبط دانستند که در همین خصوص محمدجواد ظریف وزیر خارجه ۱۹ بهمن ماه در یک برنامه تلویزیونی درباره سفر «مارتین گریفیتس» گفت: مدتی است که قرار بود گریفیتس به ایران بیایید و آمدن گریفیتس ربطی به موضع گیری اخیر بایدن ندارد.

ظریف با بیان اینکه در فروردین ۹۴ که جنگ یمن شروع شد، ایران یک پیشنهاد چهار ماده‌ای برای خاتمه بحران یمن ارائه کرد و همین امروز هم اگر قرار باشد راه‌حلی برای یمن باشد، همان است. با طرح این پرسش که چرا راه‌حل ما اجرا نشد؟ پاسخ داد: محمد بن سلمان ولی‌عهد سعودی بعد از اینکه عادل الجبیر سفیر وقت عربستان در آمریکا توافق کرد بحران تمام شود گفت ما ظرف سه هفته یمن را شکست می‌دهیم. یک ماه دیگر شش سال می‌شود، شش سال است یمن را به خاک و خون کشیدند و آتش بسی که روی میز و آماده بود و یمنی‌ها و گروه‌های یمنی پذیرفته بودند، صرفا به خاطر خیال بافی محمد بن سلمان و خام شدن مقامات آمریکایی و بعد هم ترامپ همدست آنها شد باعث شش سال فاجعه در یمن شد که امروز همه دنیا قبول دارد که بزرگ‌ترین فاجعه انسانی است.

وزیر خارجه عنوان کرد: یمنی‌ها از روز اول آماده پایان دادن به خشونت بودند، شاهد بودیم استقبال کردند، ولی یمنی‌ها حق دارند از خودشان دفاع کنند. دفاع حقی است که در ماده ۵۱ منشور ملل متحد به رسمیت شناخته شده و نمی‌شود روی سر مردان و زنان و کودکان یمنی و در بیمارستان‌ها و مدارس بمب بریزید و توقع داشته باشید یمنی‌ها پاسخ ندهند. متوقف کنید، حتما جنگ متوقف می‌شود.

دیدارهای گریفیتس در تهران

«مارتین گریفیتس» نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل در امور یمن روز یکشنبه ۱۹ بهمن ماه در دیدار با «علی اصغر خاجی» دستیار ارشد وزیر امور خارجه، بر نقش برجسته جمهوری اسلامی ایران در کمک به برقراری صلح در یمن و منطقه تأکید کرد و خاجی ضمن اشاره به وضعیت اسفناک مردم یمن و شرایط بسیار دشواری که بر اثر جنگ و محاصره ظالمانه اقتصادی به آنان تحمیل شده، خواستار مداخله هر چه بیشتر سازمان ملل متحد و جامعه جهانی برای توقف جنگ و رفع محاصره غیر انسانی شد و آمادگی جمهوری اسلامی ایران را برای ارائه کمک‌های انسان‌دوستانه و پزشکی برای مبارزه با کرونا به مردم این کشور اعلام کرد.

ظریف وزیر امور خارجه نیز ۲۰ بهمن ماه در دیدار نماینده ویژه گوترش در امور یمن آمادگی جمهوری اسلامی ایران را برای حمایت از نقش آفرینی موثر سازمان ملل به منظور حل بحران یمن اعلام کرد.

«سید عباس عراقچی» معاون سیاسی وزیر امور خارجه در دیدار نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل با بیان اینکه یمن راه‌حل نظامی ندارد، راه خروج از بحران کنونی را توقف جنگ، رفع محاصره و انجام گفت‌وگوهای سیاسی خواند. گریفیتس در این سفر با «سید کمال خرازی» رئیس شورای راهبردی روابط خارجی نیز دیدار کرد و در این دیدار خرازی ضمن استقبال از طرح نماینده ویژه دبیرکل برای برقراری آتش بس در یمن و رفع محاصره از فرودگاه صنعا و بندر الحدیده تصریح کرد: باید جلوی مداخله خارجی در یمن گرفته شود.

رئیس شورای راهبردی روابط خارجی راه حل صلح و ثبات در یمن را برقراری گفت‌وگوهای یمنی - یمنی خواند و با اشاره به ضرورت بی‌طرفی کامل نماینده سازمان ملل در امور یمن تصریح کرد: باید جلوی مداخله خارجی در یمن گرفته شود.

از دیگر سو «سعید ایروانی» معاون دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی در دیدار نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل در امور یمن از ناکارآمدی و نقش ضعیف و منفعلانه این سازمان در حل بحران یمن انتقاد کرد.

در همین راستا، «سعید خطیب‌زاده» سخنگوی وزارت امور خارجه ۲۰ بهمن ماه در نشست هفتگی با خبرنگاران با بیان اینکه همچنان طرح چهار ماده‌ای ما روی میز است، اظهار داشت: در کنار آن با سازمان ملل و نماینده ویژه و طرف‌های دیگر در ارتباط هستیم. انصارالله و ارتش مردمی یمن بیشترین نزدیکی را داشتند و بیشترین کمک را کردند. امیدواریم بعد از این سفر گشایش‌هایی برای خاتمه این فاجعه انسانی رخ دهد و روزهای بهتری را برای مردم یمن شاهد باشیم. خوشحال هستیم برخی جهاتی که فکر می‌کردند با کشتار و راه نظامی می‌توانند به اهداف خود برسند، امروز به این باور رسیدند. البته خون‌های زیادی ریخته شده است و تنها مسیر سیاسی و دولت فراگیر در یمن است.

در این میان «ند پرایس» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گمانه‌زنی‌ها در این باره که «مارتین گریفیتس» نماینده سازمان ملل در امور یمن حامل پیامی از واشنگتن برای تهران درباره یمن بوده را تکذیب کرد و افزود: «پیشنهاد توقف حمایت واشنگتن از ریاض در مقابل توقف حمایت تهران از حوثی‌ها عاری از صحت است.»

 یک مقام ایرانی هم در گفت‌و‌گو با شبکه «الجزیره» تأکید کرد که تهران در گفت‌و‌گو با فرستاده سازمان ملل در امور یمن تأکید کرده که اظهارنظرهای واشنگتن درباره جنگ یمن کافی نیست و آمریکا برای پایان دادن به این جنگ می‌بایست گام عملی بردارد.

گفتنی است چندی پیش «جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا در اظهاراتی مدعی شد که به دنبال توقف جنگ در یمن است.

خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه ۲۷ بهمن ماه در نشست هفتگی با خبرنگاران به سفر «مارتین گریفیتس» نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل در امور یمن به تهران اشاره و بیان کرد: گفت‌وگوها و رایزنی‌های خوبی درباره حل و فصل موضوع یمن انجام شد و امیدواریم نتایج این سفر به حل و فصل بهتر موضوع یمن که غم بزرگی برای منطقه است، کمک کند.

از سو دیگر سخنگوی وزارت خارجه چهارم اسفند ماه درباره سفر گریفیتس اظهار داشت: ما تمامی مساعی جمیله خود را به کار گرفتیم که این بحران تراژیک انسانی در یمن پایان یابد. امیدواریم طرف‌های دیگر از جمله به عربستان به این طرح‌ها بپیوندد.

محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه نیز اخیرا به خبرنگار شبکه المسیره یمن گفته که: «حمایت ما از مردم یمن و مقاومت آن‌ها از ضرورت ایستادگی در کنار مظلوم سرچشمه می‌گیرد.»

او همچنین با بیان اینکه کمک‌ها و همکاری‌های جمهوری اسلامی ایران برای حل بحران یمن همواره ادامه دارد و تهران از هر اقدامی برای پایان حملات به مردم یمن، حمایت می‌کند و تأکید کرد برای حل و فصل دائمی بحران یمن ابتدا باید حملات و همچنین محاصره همه جانبه یمن متوقف شود.

رایزنی‌های اخیر در راستای حل و فصل سیاسی بحران یمن

در همین خصوص در آخرین رایزنی‌ها در هفته‌های اخیر، «علی اصغر خاجی» دستیار ارشد وزیر امور خارجه چهارم اسفند ماه در گفت‌وگو با «دفلیچه» نماینده ایتالیا از کارشکنی‌های ائتلاف سعودی در قبال حل و فصل سیاسی بحران یمن انتقاد و بر ضرورت آتش بس سراسری و رفع محاصره کامل یمن تأکید کرد.

«علی اصغر خاجی» دستیار ارشد وزیر امور خارجه در امور ویژه سیاسی همچنین روز چهارشنبه (ششم اسفند ماه) با «پیتر سمنی بی» نماینده ویژه سوئد در امور یمن تلفنی گفت‌وگو کرد.

نماینده سوئد در این گفت‌وگو با ابراز خرسندی از نقش سازنده جمهوری اسلامی ایران در روند حل و فصل سیاسی بحران یمن، خواستار ادامه این تلاش‌ها شد و در مورد تلاش‌های سوئد در راستای روند صلح در یمن و نشست آینده موسوم به کنفرانس کمک رسانی به یمن که به میزبانی مشترک سوئد و سوئیس در اول مارس برگزار می‌شود، توضیحاتی ارائه داد.

از دیگر سو «کاظم جلالی» سفیر جمهوری اسلامی ایران در مسکو امروز (پنجشنبه) در دیدار با «میخائیل بوگدانف» معاون وزیر خارجه روسیه درباره اوضاع یمن به گفت‌وگو پرداخت.

فارس